วิธีจัดจานอาหาร
การจัดจานอาหารสามารถช่วยเพิ่มความน่าทานของอาหาร ความอยากอาหาร ดึงดูดสายตา และสร้างความประทับใจให้กับผู้ทานได้ โดยที่อาหารจากชาติต่างๆ เช่น ญี่ปุ่น ไทย จีน หรือ ฝรั่งเศส จะมีวิธีการ และอุปกรณ์ในการจัดจานแตกต่างกันไปตามประเภทของอาหาร วัฒนธรรม และความเชื่อของชาตินั้นๆ แต่ในความแตกต่างนั้นก็ยังมีความเหมือนกันอยู่ ซึ่งเป็นมาตรฐานของการจัดจานนั่นเอง
สิ่งสำคัญ 3 ประการ เพื่อการจัดจานขั้นพื้นฐาน
การจัดจานของอาหารต่างชนิด และประเทศต่างๆ อาจมีหลักการที่แตกต่างกันไป แต่ในหลักการขั้นพื้นฐานที่เป็นแบบสากลนั้น มี 3 สิ่งที่ต้องคำนึงถึง
สิ่งแรกคือ ‘อาหาร’ เราต้องการเพิ่มความน่าทานให้กับอาหารของเรา ฉะนั้นสิ่งแรกที่ควรคำนึงถึงก็คืออาหารนั่นเอง ถ้าหากเป็นสเต็ก ควรวางไว้ตรงจุดที่จะไม่มีอะไรมาบังอาหาร ผักต่างๆ หรือขนาดของจานต้องพอดีกับปริมานอาหารและสิ่งที่ใช้จัดจาน
ต่อมา คือ ‘สี’ สีที่อยู่ในจานต้องบาลานซ์กัน หรือช่วยดึงดูดสายตาอย่างใดอย่างนึง สีเขียว ช่วยเพิ่มความเย็นให้กับสายตา และดูเป็นอาหารเพื่อสุขภาพ สีแดง ช่วยให้อาหารดูสะดุดตา และร้อนแรง บางครั้งแสดงถึงรสชาติที่เผ็ดร้อน ม่วง และ ดำ ช่วยเพิ่มความหรูหราให้กับอาหาร ซึ่งในอาหารเอเชียนั้น จะใช้ผักในการชูสีสันให้กับอาหาร ส่วน อาหารยุโรป จะเน้นการใช้ซอสมากกว่า ทั้งนี้ทั้งนั้นการใช้สีต้องดูสีของอาหารเช่นกัน
สิ่งที่ควรคำนึงต่อมาคือ ‘สิ่งที่ใช้จัดจาน’ ไม่ว่าจะเป็นใบสะระแหน่ ผักชีฝรั่ง ผักที่ผ่านการตัดแต่ง พริก หรือ ซอสทั้งหลาย นอกจากจะต้องคำนึงถึงสีแล้ว ยังต้องคำนึงถึงรสชาติอีกด้วย เช่น สปาเกตตี้ซอสเนื้อ (สีแดง) กับ พริก ก็ดูเป็นส่วนประกอบที่ไม่ลงตัวกันเท่าไหร่นัก
จากพื้นฐาน 3 ข้อข้างต้น เชฟจากประเทศต่างๆ จึงนำมาต่อยอดให้กับอาหารของตัวเองจนเกิดเป็นสไตล์ที่แตกต่างกันขึ้นมา
การจัดจานสไตล์ญี่ปุ่น
ขึ้นชื่อว่าอาหารญี่ปุ่นแล้ว การจัดจานถือว่าเป็นสิ่งสำคัญลำดับต้นๆ เลยทีเดียว หลักในการจัดจานอาหารที่ชาวญี่ปุ่นยึดถือคือ “แม้จะเป็นของประดับจาน ก็ต้องเป็นขนาดพอดีคำที่สามารถใช้ตะเกียบคีบได้” ฉะนั้นการจัดจานแบบญี่ปุ่นจึงมีความประณีตมาก เน้นการแกะสลักผักเป็นรูปร่างต่างๆ เช่น แกะสลักมะเขือม่วงเป็นริ้วสวยงาม แตงกวาเป็นพัด หรือในการจัดจานซาชิมิ ใช้เพียงแค่หัวไชเท้าฝานเป็นเส้นบางๆ แล้วให้ความเด่นของสีซาชิมิดึงดูดสายตาแทน แต่บางครั้งจะใช้รูปร่าง และ สีสันของจานมาเป็นตัวช่วยในการเพิ่มสีสันของการจัดจานด้วยเช่นกัน
เพราะญี่ปุ่นเป็นชาติสุดพิถีพิถันจึงไม่น่าแปลกใจที่จะเห็นอาหารญี่ปุ่นมีรูปร่างสวยงาม รวมถึงมีรสชาติอร่อย แต่ไม่ใช่ญี่ปุ่นเพียงชาติเดียวที่นิยมจัดจานอาหาร ยังมีอีกหลายชาติ และอีกหลายเมนูที่นิยมจัดจานอาหารเพื่อเพิ่มความน่าทานของเมนูนั้นๆ
จัดจานสเต็กสุดน่าทาน
อาหารที่มีความนิยมในการจัดจานมากที่สุด คือเมนูสเต็กนั่นเอง เพราะหากจะวางชิ้นสเต็กลงบนจานเปล่าๆ ก็อาจดูไม่น่ารับประทานเท่าไหร่ เลยมีการเพิ่มสีสันเข้ามาด้วยการจัดจานนั่นเอง สเต็กส่วนมากมีสีขาว ไปจนถึงสีน้ำตาล จึงสามารถหาผักที่จะมาจัดจานได้ไม่ยากนัก อาจเป็นผักสีฉูดฉาดเพื่อดึงสายตา เช่น มะเขือเทศ แครอท หรือ ไอซ์เบิร์ก (มีลักษณะคล้ายผักกาดแก้ว)
ซอสเป็นอีกตัวช่วยในการจัดจานได้เช่นกัน ซอสที่มีสีสันต่างๆ นั้นสามารถช่วยให้สเต็กดูน่าทานขึ้นมาได้ เช่นการราดซอสลงบนเนื้อสเต็ก แล้วประดับผักลงด้านข้าง หรือประดับจานสเต็กด้วยผัก แล้วมีถ้วยซอสเล็กๆ ประดับลงในจานข้างๆ ชิ้นสเต็กเพื่อให้จานดูมีมิติมากขึ้น รวมไปถึงวิธีการหั่นชิ้นสเต็กให้เห็นความสุกที่พอดีข้างในก่อนราดซอสสเต็กที่มีความใสลงบนเนื้อสเต็ก ให้ดูเหมือนเนื้อสเต็กมีความชุ่มฉ่ำ ก็เพิ่มความน่ารับประทานให้กับเมนูของเราได้ไม่น้อย
มีคำกล่าวที่ว่า “Eat food with your eyes” หรือ กินอาหารทางสายตา ซึ่งเป็นที่มาของการจัดจาน ความสวยงามที่ชวนให้ผู้บริโภคเกิดความอยากอาหาร การเอาใจผู้บริโภคนั้น นอกจากต้องให้ความสำคัญกับการรสชาติแล้ว ควรให้ความสำคัญกับการจัดจานด้วย อาหารอร่อยเพียงอย่างเดียว เทียบกับอาหารที่อร่อย และจัดจานได้สวยงามน่ารับประทาน อาหารที่มีครบทั้งสองอย่างก็มีชัยไปกว่าครึ่งแล้ว
